Zamek na Górce w Opolu

<z_opole>ierwszy zamek opolski wzniesiony został na wyspie na Odrze. W 1366 roku księstwo zostało podzielone między braci - książąt Władysława II Opolczyka i Bolesława III. Prawdopodobnie syn Bolesława Jan I Kropidło, późniejszy biskup kujawski, rozpoczął wznoszenie nowego zamku około 1382 roku. Zamek powstał na wapiennej górze - najwyższym wzniesieniu w okolicy, obok Bramy Gosławickiej, stanowiąc część systemu obronnego miasta. Pierwsze wzmianki o "nowym zamku" pochodzą z 1387, kiedy prawdopodobnie zamek był już ukończony, i 1391 roku. Powstał najprawdopodobniej na miejscu wcześniejszego dworu drewnianego i miał plan czworoboku z zachowaną do dziś kwadratową wieżą, która pierwotnie posiadała trzy kondygnacje nadziemne i była podpiwniczona.

Nowy zamek stał się siedzibą Władysława II, k 

Zdjęcie z lotu ptaka, fot. ZeroJeden, V 2020

tóry władał opolską częścią podzielonego księstwa, na Ostrówku natomiast zamieszkał syn Bolka III - Bolko IV. Niedługo, bo w 1396 roku, w wyniku zatargu Władysława Opolczyka z Jagiełłą książę opolski musiał ustąpić z areny politycznej i przekazać władzę synom Bolka III. Jeszcze jakiś czas na górnym zamku mieszkała jego żona Ofka, później jednak zamek został podzielony między Bolka IV i Jana Kropidłę.

Kolejne informacje o zamku pochodzą dopiero z początków XVII wieku. W 1615 roku Opole ogarnął pożar, który w znacznym stopniu uszkodził również górny zamek, stosunkowo mało uszkodzona pozostały jedynie wieża i stajnie. Budowla nie została odremontowana, a wieżę używano od tej pory jako spichlerz. W 1622 roku jedną z izb oddano protestantom na świątynię, a cegła z rozbiórki prowadzonej od 1637 roku oraz część terenu zamkowego otrzymali miejscowi garncarze do odbudowy domów po zniszczeniach wojennych. Później zarządzali terenem zamkowym jezuici, a po kasacie ich zakonu stworzono tu szkołę.

W 1844 roku zaniedbaną wieżę odrestaurowano podnosząc o jedną kondygnację, a 

Drzeworyt według rysunku Lewickiego, Tygodnik Illustrowany 1863 ze zbiorów Biblioteki Instytutu Badań Literackich PAN

szczyt zwieńczono neogotyckim krenelażem. W końcu XIX wieku do wieży dobudowano budynek gimnazjum, a później jeszcze jedno skrzydło. W wieży zachował się zamurowany ostrołukowy portal oraz po obu bokach blendy, będące prawdopodobnie pozostałością po bramie wjazdowej. Do wieży przylega niewielki odcinek gotyckiego muru obronnego.

Ze względu na brak systematycznych badań na terenie zamkowym nie udało się dotychczas odtworzyć w pełni planu zabudowy średniowiecznej.