Zamek w Chełmnie

hełmno zostało lokowane w 1233 roku przez wielkiego mistrza Hermana von Salza. Prawdopodobnie w tym samym okresie wzniesiono zakonną warownię w zachodnim narożniku miasta. Warownia ta usytuowana była na prawym brzegu Wisły, na skraju stromej skarpy nadrzecznej. Zamek oddzielony był od miasta murem i fosą, ale ściśle powiązany z jego fortyfikacjami. W latach 1233-1265 zamek stanowił siedzibę mistrzów krajowych Zakonu Krzyżackiego, będąc de facto stolicą Zakonu na 

Zdjęcie lotnicze, fot. ZeroJeden, X 2018

ziemiach północnych, do czasu przeniesienia się wielkiego mistrza do Malborka. W połowie XIII wieku pojawia się urząd komtura chełmińskiego, który jednak zanika po kilkudziesięciu latach.

Forma i wielkość pierwszej warowni nie są dokładnie znane. Przypuszcza się, że zamek składał się z domu konwentu i jednej (lub dwóch) wież mieszkalnych. W 1265 roku mistrz krajowy Ludwik v. Baldersheim sprowadził do Chełmna cysterki. Z inicjatywy cysterek zbudowano jednonawowy ceglany kościół. W połowie XIV wieku zamek przebudowano. Podniesiono również mury miejskie, a zamkowa wieża została włączona w klasztor cysterek.

W 1601 roku w zamkowej wieży urządzono kapitularz. W XVIII wieku zabudowania zamkowe zostały rozebrane. Jedyną pozostałością jest wieża zwana Wieżą Mściwoja, według legendy więziono w niej syna księcia Świętopełka, Mestwina. Na elewacji wieży zachowała się tablica nagrobna wojewody chełmińskiego Melchiora Wejchera, wmurowana tam wtórnie.

Obecnie na terenie dawnego zamku znajduje się 

fot. ZeroJeden, IV 2005

zespół klasztorny Sióstr Miłosierdzia. Z dawnego zamku krzyżackiego zachowały się przebudowany w XIX wieku dom konwentu, kościół wzniesiony przez cysterki oraz Wieża Mściwoja. Na terenie klasztoru można zobaczyć gotyckie mury miejskie i zamurowaną Bramę Merseburską. Mury miejskie Chełmna zachowały się prawie w całości, a ich długość wynosi ponad 2 km.