Zamek w Łagowie

 XIII wieku istniały w Łagowie prawdopodobnie dwa grody. Gród na Górze Sokolej przestał funkcjonować w XIV wieku. W miejscu obecnego zamku na przełomie XIII i XIV wieku znajdował się gród lub zameczek, o którego umocnieniach obecnie nic nie wiadomo. W 1299 roku dobra łagowskie otrzymał jako lenno od książąt brandenburskich Albert von Klepzig. Około 1323 roku ród Klepzigów, który wcześniej przeszedł na stronę Śląska, utracił Łagów, który wrócił w granice Brandenburgii. Ówczesny władca Marchii Ludwik Wittelsbach w 1347 roku oddał w zastaw Łagów zakonowi joannitów, a nie będąc później w stanie wykupić oddanych włości zrzekł się do nich wszelkich praw.

W 1350 roku zakon rozpoczął budowę zamku w miejscu wcześniejszych umocnień, po podwyższeniu wyniosłości. Wzniesiono zbliżony do kwadratu 

fot. JAPCOK, IV 2002

czworobok murów obwodowych o wysokości prawdopodobnie około 12 metrów z bramą w skrzydle wschodnim oraz wieżą w narożniku południowo-wschodnim. Skrzydło mieszkalne zajmowało całą zachodnią kurtynę murów i miało wymiary 8x27 metrów. Budynek częściowo podpiwniczony od strony południowej mieścił w tej części refektarz, a w północnej kaplicę. W zamku miał siedzibę komandor zakonu, którym w 1372 roku był Henryk von Wedel.

Na przełomie XIV i XV wieku wzgórze otoczone zostało u stóp dodatkowym pierścieniem murów o wysokości dochodzącej do 9 metrów ze strzelnicami oraz dwoma bastionami od zachodu i północy.

Na początku XVI wieku, za czasów komandora Liboriusa von Schapelowa, wzmocniono zamek nadbudowując wieżę do wysokości 24 metrów. W końcu XVI wieku wzniesiono jeszcze skrzydło północne. Podczas wojny trzydziestoletniej zamek prawdopodobnie nieznacznie ucierpiał, był kilkukrotnie oblężony podczas prób odbicia go Szwedom, jednak nie został zdobyty. Remontując w drugiej połowie XVII wieku zamek dostawiono kolejne skrzydło południowe. Niewielkie przekształcenia miały jeszcze miejsce w ciągu XVIII i XIX wieku, ale nie zmieniły zasadniczo wyglądu zamku. Po rozbiorach Polski Łagów znalazł się w granicach Prus, a po rozwiązaniu w 1810 roku zakonu joannitów zamek przeszedł na własność państwową. Niedługo potem przeszedł na własność prywatną i przechodził przez ręce wielu rodzin. W 1842 roku wybuchł na zamku pożar, jednak szkody nie były poważne, zniszczoną kopułę wieży zastąpiono prowizorycznym dachem.

Po drugiej wojnie światowej zamek służył celom kulturalnym i turystycznym. Obecnie mieści się tu muzeum i hotel.