amek w Bolkowie wznosi się na wzgórzu o wysokości 396 m n.p.m., górującym nad brzegiem Nysy Szalonej. Jego budowę zapoczątkowano prawdopodobnie w drugiej połowie XIII wieku, a pierwsza pisemna wzmianka o nim pochodzi z 1277 roku. Za inicjatora budowy uważany jest książę legnicki Bolesław II Rogatka, jednak murowaną, gotycką warownię zawdzięcza się jego synowi, Bolkowi I, księciu świdnicko-jaworskiemu, który po objęciu władzy w 1279 roku włączył Bolków w system fortyfikacji chroniących księstwo od południa. Bolko I, zakładając w tym miejscu osadę, odsunął w cień pobliski gród w Świnach, przenosząc tu ośrodek władzy. Zamek lepiej spełniał funkcje ochrony pogranicza księstwa.
Warownia powstawała stopniowo. W pierwszym etapie wzniesiono kamienny mur obwodowy
Zdjęcie lotnicze, fot. ZeroJeden, X 2019
o nieregularnym zarysie wykorzystujący ukształtowanie terenu, budynek mieszkalny w północno-wschodnim narożniku oraz wolnostojącą wieżę o nietypowym kształcie – okrągłą, przechodzącą od strony południowej w ostrze. Takie rozwiązanie, jedyne w Polsce, miało utrudnić zdobycie wieży od strony potencjalnego ataku. Wieża pełniła funkcję stołpu, miejsca ostatniej obrony, o czym świadczyło wysoko umieszczone wejście. U podstawy grubość murów wynosiła 4,5 metra, a ku górze zwężała się do 3,5 metra. Dolna część wieży służyła jako loch głodowy. Z drugiej kondygnacji prowadził pomost do kaplicy w stojącym obok domu mieszkalnym. Początkowo zamek posiadał prawdopodobnie prowizoryczne, drewniane fortyfikacje.
W latach 1301-1353 zamek rozbudowano, nadając mu ostateczny kształt. Za panowania Bernarda, a później Bolka II Małego, całość otoczono murem obwodowym z bramą wjazdową, po której ślady obecnie nie istnieją. Na dziedzińcu wykopano głęboką studnię, a budynki mieszkalne zostały rozbudowane i połączone
Zdjęcie lotnicze, fot. ZeroJeden, X 2019
w jeden budynek mieszkalno-gospodarczy. Wjazd wzmocniono poprzez połączenie szyją bramną zewnętrznej, murowanej bramy z drugą wewnętrzną. W połowie XIV wieku zamek połączono z systemem fortyfikacji miejskich. Po śmierci Bolka II w 1353 roku zamek przeszedł na wdowę po nim, Agnieszkę, a następnie na bratanicę Annę, które powierzyły go rycerzom swojego dworu jako lenno.
W 1392 roku zamek znalazł się w rękach czeskich, a następnie przeszedł na własność rodów rycerskich. Podczas wojen husyckich, w 1444 roku, miasto splądrowali i spalili Husyci i ich sprzymierzeńcy, jednak nie udało im się przejąć zamku. W 1463 roku zamek zdobył król czeski Jerzy z Podiebradów, który osadził w nim swego namiestnika, rycerza Jana z Czernej.W 1468 roku zamek bolkowski zdobyli mieszczanie świdniccy i wrocławscy po oblężeniu. Po tym wydarzeniu zamek umocniono i przebudowano bramę wjazdową.
W XVI wieku właścicielami zamku była rodzina Salzów, którzy w 1540 roku rozpoczęli jego wielką przebudowę, zlecając ją Jakubowi Parrowi. Obszar zespołu powiększono, na południe od
Staloryt Hubera według rysunku Theodora Blätterbauera, przed 1885
zamku założono nowy duży dziedziniec otoczony murami z bastejami przystosowanymi do broni palnej. Podobnej wielkości dziedziniec powstał od strony miasta, w umocnienia włączono starą basztę miejską, przebudowując ją w wielokondygnacyjną basteję. W otaczającym dziedziniec murze umieszczono furtę łączącą zamek z miastem, bronioną basteją. Również od północno-wschodu w systemie obronnym znalazła się miejska baszta, przebudowana na basteję. Z tej przebudowy pochodzą attykowe zwieńczenia budynków mieszkalnych zamku oraz renesansowe zwieńczenie wieży.
W okresie wojny trzydziestoletniej, w 1640 roku, zamek był oblegany przez Szwedów, którzy zdobyli fortecę kilka lat później. W 1650 roku wojska cesarskie jednak odebrały ją Szwedom. Od roku 1703 zamek był w posiadaniu zakonu cystersów z Krzeszowa, a w 1810 roku przeszedł na własność rządu pruskiego.
Pierwsze prace mające na celu odbudowę zamku podjęto na początku XX wieku. II wojna światowa przyniosła kolejne zniszczenia. W roku 1957 rozpoczęły
Zdjęcie lotnicze, fot. ZeroJeden, X 2019
się prace zabezpieczające zamkowe ruiny, które zostały wznowione w 1994 roku. Obecnie na zamku funkcjonuje muzeum, a same ruiny udostępnione są turystom. Zamek stanowi Oddział Muzeum Karkonoskiego. Odbywają się tutaj pikniki i średniowieczne turnieje, a w lipcu organizowany jest festiwal muzyki gotyckiej Castle Party.
Włącz 3D
a
mek 
