Zamek w Szczecinku

a wyspie jeziora Trzesiecko w XIII wieku istniał graniczny gród księstwa zachodniopomorskiego. W 1310 roku z inicjatywy księcia Warcisława IV rozpoczęto wznoszenie zamku. Nie zostało dotychczas wyjaśnione czy zamek Warcisława był murowany, jeśli tak to ograniczało się to do budynku mieszkalnego, a umocnienia grodu zostały tylko odbudowane. W zamku miał siedzibę namiestnik książęcy Arnold Dębicz. W tym samym czasie istniejąca wcześniej osada na stałym lądzie w pobliżu wyspy otrzymała prawa miejskie.

W 1356 roku zabudowania z czasów Warcisława zostały rozebrane i prawdopodobnie z wykorzystaniem pozyskanego materiału wzniesiono nowy zamek, w pełni murowany. Początkowo powstało skrzydło na południowym krańcu wyspy od strony jeziora, a dziedziniec otoczono murem obwodowym, całość miała plan zbliżony 

Zamek na zdjęciu lotniczym, fot. ZeroJeden, IV 2023

do prostokąta. Budynek mieszkalny miał tylko jedną kondygnację, był też płytko podpiwniczony. Brama wjazdowa znajdowała się od strony miasta, czyli od północy, z niej na stały ląd prowadził drewniany most na palach.

Budowę tego założenia prowadzono do 1364 roku. Przesunięcie się granicy z państwem krzyżackim, przez co zmalała rola obronna Szczecinka, doprowadziło do chwilowego wstrzymania dalszej budowy. Do końca XIV wieku wznowiono jednak prace i wybudowano jeszcze drugą kondygnację głównego skrzydła. Prawdopodobnie podczas rozbudowy prowadzonej w latach 1459-1474 za czasów księcia Eryka II wzniesiono północne skrzydło, w którym znalazła się brama wjazdowa. Budynek ten miał trzy kondygnacje, a przy jego wschodnim narożniku znajdowała się czworoboczna wieża. W dokumentach pojawiają się późniejsze nazwy skrzydeł, południowe to dom rycerski a północne nazywane jest bramnym.

Nie jest również jednoznacznie wyjaśniona geneza wieży nazywanej więzienną, która znajdowała się przy wschodniej ścianie domu rycerskiego. Grubość murów świadczyć może, że nie powstała w średniowieczu, 

Panorama miasta na litografii E.Sanne'a z 1846 roku

można przyjąć, że pochodzi z przebudowy dokonanej w XVI wieku. Wieża ta była u podstawy cylindryczna o średnicy ponad 8 metrów, a wyższe jej kondygnacje miały plan kwadratu.

W latach 1606-1610 książę Filip II przebudował południowe skrzydło nadając mu cechy renesansowe, a w latach 1619-1623 książę Ulryk wzniósł nowe skrzydło północne w miejsce rozebranego. W latach 1690 i 1780 skrzydło południowe przebudowywano, a północne rozebrano w 1801 roku. W ciągu XIX i XX roku jeszcze kilkukrotnie przebudowywano ocalały budynek.

Po drugiej wojnie światowej w zamku znajdowało się schronisko turystyczne, obecnie budynek nie jest wykorzystywany.