Polskie zamki
Aktualizacja 2024-03-18
Użytkownik:

Hasło:

Loguj automatycznie

Załóż konto
blank
blankBabice - English versionBabice - Česká verze

Zamek Lipowiec w Babicach

 (Babice • Lipowiec • Wygiełzów) 

Legendy
Wzmianki
blankWycieczki (Musisz być zalogowany/a)blanktlo


zLokalizacja zamku na mapie Polskiamek Lipowiec wznosi się na wysokim skalnym grzbiecie Garbu Tenczyńskiego wysuniętym na zachód od Wyżyny Krakowskiej. Pierwsze umocnienia powstały tu prawdopodobnie na długo przed zamkiem. Gród został następnie przebudowany na drewniany zameczek z inicjatywy Konrada Mazowieckiego. Poważniejszego znaczenia obronnego nabrał zamek po zdobyciu władzy przez Bolesława Wstydliwego, który w 1243 roku polecił biskupowi Prandocie wznieść tu strażnicę w celu ochrony granicy państwa.
Zamek pozostawał dobrem biskupim a w 1295 roku stał się własnością biskupa Jana Muskaty. Za jego panowania znacznie rozbudowano pierwotne założenie. Wówczas wzniesiono pierwsze elementy murowane, między innymi wieżę. Wieża oprócz roli obronnej spełniała też funkcję więzienia dla skazanych na śmierć głodową, których opuszczano na dno głębokiego lochu. Biskup był stronnikiem księcia czeskiego Wacława II, który rościł pretensje do korony polskiej, korona jednak została w posiadaniu Władysława Łokietka, a Muskata musiał się schronić w lipowieckim zamku.
W 1443 roku zamek przestał pełnić rolę rezydencyjną dla biskupów krakowskich. Zbigniew Oleśnicki po wykupieniu Księstwa Siewierskiego przeniósł siedzibę biskupów na zamek w Siewierzu. W Lipowcu powstało więzienie dla duchownych, nadal jednak przebywał tu stale jeden z biskupów, księża oraz załoga wojskowa.
Kolejnej 
Zamek Lipowiec w Babicach
Dostępne również w wersji 3D (przełącz w menu)
fot. ZeroJeden, IV 2011
rozbudowy dokonano w XV wieku, wówczas całość nabrała obecnego kształtu - mały dziedziniec otoczony zabudowaniami mieszkalnymi i położone niżej podzamcze otoczone murem obwodowym. Wieżę nadbudowano o trzy kondygnacje, i w tej postaci zachowała się do dziś w niezmienionym stanie. W dwóch górnych jej kondygnacjach umieszczono przystosowane do broni palnej otwory strzelnicze, z których można było panować nad dojazdem do wjazdu na zamek. Wjazd ten umieszczony był ponad 10 metrów nad poziomem dziedzińca przedzamcza. Kolejne prace modernizacyjne nie naruszyły już w większym stopniu zamku piętnastowiecznego.
Zamek do końca XVIII wieku spełniał rolę więzienia. I to bardzo dobrego więzienia, ponieważ zanotowano tylko jeden przypadek udanej ucieczki. Franciszek Stankar, autor projektu przeprowadzenia reformacji w Polsce został za swe dzieło osadzony w Lipowcu. Około 1550 roku zbiegł z celi, w czym, według legendy, pomogła mu zakochana córka dozorcy więziennego. Po dostarczonych przez nią sznurach opuścił się na zewnątrz.
W 1655 roku zamek zajęli 
Zamek Lipowiec w Babicach
Dostępne również w wersji 3D (przełącz w menu)
fot. ZeroJeden, IV 2011
Szwedzi, którzy przeznaczyli go na mieszkanie gubernatora Krakowa, generała Paula Wirtza. Po dwóch latach wycofując się Szwedzi spalili zabudowania. Odbudowy podjął się w roku 1732 biskup Konstanty Szaniawski, w 1754 roku ukończył ją biskup Andrzej Załuski. Zamek nie mający już znaczenia militarnego znów zaczął pełnić rolę więzienia, tym razem jednak już nie tak rygorystycznego. Dom poprawy i rekolekcji organizował specjalne seminarium dla więzionych tu duchownych.
W 1789 roku zamek w Babicach został zajęty przez wojska austriackie, co zakończyło długą historię istniejącego tu więzienia. Przez kolejne 60 lat zamek był zamieszkały nawet mimo pożaru z 1800 roku, który uszkodził dość znacznie zabudowania. Całkowicie wtedy spłonęły dachy oraz stropy pomieszczeń na najwyższej kondygnacji.
Zamek pozostał zamieszkały do połowy XIX wieku. W czasie powstania styczniowego w 1863 roku chronił się tu oddział generała Mariana Langiewicza.
Obecnie po pracach konserwatorskich z lat 1961-1968 Lipowiec jako trwała ruina udostępniony jest dla zwiedzających.
Zamek Lipowiec w Babicach - Brama na podzamcze, widok od dziedzińca, fot. ZeroJeden, IX 2005 Zamek Lipowiec w Babicach - fot. ZeroJeden, IV 2011 Zamek Lipowiec w Babicach - fot. ZeroJeden, IV 2011 Zamek Lipowiec w Babicach - fot. ZeroJeden, IV 2011 Zamek Lipowiec w Babicach - fot. ZeroJeden, IV 2011 Zamek Lipowiec w Babicach - fot. ZeroJeden, IV 2011 Zamek Lipowiec w Babicach - Otwór armatni w wieży, fot. ZeroJeden, IX 2005 Zamek Lipowiec w Babicach - fot. ZeroJeden, IX 2005 Zamek Lipowiec w Babicach - Wejście do wieży z poziomu dawnej najwyższej kondygnacji, a obecnie dachu, fot. ZeroJeden, V 2000 Zamek Lipowiec w Babicach - Przypory muru obwodowego, fot. ZeroJeden, IX 2005 Zamek Lipowiec w Babicach - Wewnętrzny dziedziniec, fot. ZeroJeden, V 2000 Zamek Lipowiec w Babicach - fot. ZeroJeden, IX 2005 Zamek Lipowiec w Babicach - Zamek Lipowiec, fot. ZeroJeden, V 2000 Zamek Lipowiec w Babicach - Widok z wejścia do wieży, fot. ZeroJeden, V 2000 Zamek Lipowiec w Babicach - fot. ZeroJeden, IV 2011 Zamek Lipowiec w Babicach - fot. ZeroJeden, IV 2011 Zamek Lipowiec w Babicach - Widok z lotu ptaka od wschodu, fot. ZeroJeden, X 2013 Zamek Lipowiec w Babicach - Widok z lotu ptaka od wschodu, fot. ZeroJeden, X 2013 Zamek Lipowiec w Babicach - Widok z lotu ptaka od południowego-wschodu, fot. ZeroJeden, X 2013 Zamek Lipowiec w Babicach - Widok z lotu ptaka od południowego-wschodu, fot. ZeroJeden, X 2013 Zamek Lipowiec w Babicach - Zamek Lipowiec na zdjęciu z 1914 roku Zamek Lipowiec w Babicach - Widok z lotu ptaka od południowego-wschodu, fot. ZeroJeden, X 2013 Zamek Lipowiec w Babicach - Widok z lotu ptaka od południa, fot. ZeroJeden, X 2013 Zamek Lipowiec w Babicach - Zamek Lipowiec w 1914 roku Zamek Lipowiec w Babicach - fot. ZeroJeden, IV 2011 Zamek Lipowiec w Babicach - Mury obwodowe i zamek od północnego-wschodu, fot. ZeroJeden, VIII 2001 Zamek Lipowiec w Babicach - Zamek na fotografii lotniczej z 1927 roku Zamek Lipowiec w Babicach - Zamek na fotografii lotniczej z okresu międzywojennego Zamek Lipowiec w Babicach - Zamek Lipowiec na zdjęciu Józefa Zajączkowskiego z 1905 roku Zamek Lipowiec w Babicach - Widok z lotu ptaka, fot. ZeroJeden, V 2020 Zamek Lipowiec w Babicach - Widok z lotu ptaka, fot. ZeroJeden, V 2020 Zamek Lipowiec w Babicach - Widok od wschodu na wjazd do zamku, fot. ZeroJeden, IX 2005 Zamek Lipowiec w Babicach - Widok z lotu ptaka, fot. ZeroJeden, V 2020 Zamek Lipowiec w Babicach - Widok z lotu ptaka, fot. ZeroJeden, V 2020 Zamek Lipowiec w Babicach - Widok z lotu ptaka, fot. ZeroJeden, V 2020 Zamek Lipowiec w Babicach - Zamek od strony dziedzińca na zdjęciu z 1895 roku Zamek Lipowiec w Babicach - Loch głodowy w wieży, fot. ZeroJeden, IV 2011 Zamek Lipowiec w Babicach - fot. ZeroJeden, IV 2011 Zamek Lipowiec w Babicach - Plan zamku zaczerpnięty z 'Leksykonu zamków polskich'  <!--[<a href='135' title='Zamek Lipowiec w Babicach - 135' alt='Zamek Lipowiec w Babicach - 135' target=_blank>źródło</a>]-->  [<a href=/bibl_ksiazka.php?idksiazki=262&wielkosc_okna=d onclick='ksiazka(262);return false;'>źródło</a>] Zamek Lipowiec w Babicach - Ruiny zamku Lipowiec na litografii Jana Nepomucena Głowackiego, '24 widoków miasta Krakowa i jego okolic', Kraków 1832 Zamek Lipowiec w Babicach - Drzeworyt P.Dziedzica, Tygodnik Illustrowany 1873 ze zbiorów Biblioteki Instytutu Badań Literackich PAN Zamek Lipowiec w Babicach - Rekonstrukcja zamku XVI-wiecznego według Jana Salma, 'Leksykon zamków w Polsce'  [<a href=/bibl_ksiazka.php?idksiazki=262&wielkosc_okna=d onclick='ksiazka(262);return false;'>źródło</a>] Zamek Lipowiec w Babicach - Rekonstrukcja zespołu przedbramia z XV-XVI wieku według A.Swaryczewskiego  [<a href=/bibl_ksiazka.php?idksiazki=307&wielkosc_okna=d onclick='ksiazka(307);return false;'>źródło</a>]








Pokaż na mapie



Serwis wykorzystuje technologi? cookie w celu uprzyjemnienia u?ytkowania.