Nazwy podobne do Płock: Płoty ·
Płonina ·
a cyplu wysoko wznoszą cej się skarpy wiślanej we wczesnym średniowieczu, prawdopodobnie od początku XI wieku, istniał gród otoczony drewniano-ziemnymi umocnieniami, w obrębie którego istniały murowane budowle. Na przełomie XI i XII wieku, kiedy już mieś ciła się tu jedna z głównych siedzib władców Polski, a od 1194 roku - Mazowsza, istniała w obrębie grodu kaplica i murowany budynek mieszkalny.
W końcu XIII wieku rozpoczęto wznoszenie zamku, który przybrał ostateczną formę murowaną za czasów Kazimierza Wielkiego. Na terenie dawnego grodu powstał właściwy zamek z cegły z dwoma wieżami. W narożniku południowo-zachodnim stanęła wieża Szlachecka, u dołu kwadratowa, wyżej ośmioboczna. W narożniku północnym, w miejscu romańskiego budynku książęcego ulokowano wieżę Zegarową. Pomiędzy nimi znajdowało się załamane skrzydło północno-zachodnie, a dwa pozostałe skrzydła zamknęły dziedziniec
|
Widok z lotu ptaka od północnego-zachodu, fot. ZeroJeden, X 2013 |
|
od wschodu i południa. Cały teren wcześniejszego podgrodzia wraz z głównym zamkiem został otoczony podwójnym pierścieniem murów obwodowych, tworząc ściśle związane z zamkiem podzamcze.
Zamek był siedzibą książąt mazowieckich do końca XV wieku. W wyniku osunięcia się części skarpy w 1532 roku zamek uległ uszkodzeniu, został przebudowany, w 1538 roku książęta mieszkali już w nowym pałacu wzniesionym w południowym narożniku podzamcza, a budynki zamkowe przekazane zostały benedyktynom. W okresie wojen ze Szwedami zamek został znacznie uszkodzony, najpierw w 1657, a potem w 1705 roku. Po remoncie powstało tu barokowe opactwo benedyktyńskie, które istniało do 1781 roku. Po wejściu Płocka w granice Prus władze część murów rozebrały. Od 1865 roku mieściło się tu jeszcze seminarium duchowne.
Po drugiej wojnie światowej zamek wyremontowano i w 1973 roku umieszczono w nim muzeum. |