Zamek Cisy w Cisowie

uiny zamku "Cisy" położone są na wzgórzu, którego zbocze północne kończy się gwałtownym stromym urwiskiem. Najstarsza wzmianka o Cisowie pochodzi z roku 1240; być może istniał tam wówczas gród. Zamek zbudowany był zapewne za Bolka I, księcia świdnicko-jaworskiego, w końcu wieku XIII, na planie czworoboku, z kamienia z charakterystycznymi narożnymi szkarpami. Wejście prowadziło przez bramę od zachodu, w narożniku południowo-wschodnim zaś znajdowała się kolista wieża o ponad dziesięciometrowej średnicy. 

Brama wjazdowa na przedzamcze, fot. ZeroJeden, IX 2003

Narożnik przeciwległy zajmował obszerny budynek mieszkalny. Dalsza rozbudowa poszła w kierunku otoczenia zamku murem zewnętrznym i założenia dziedzińca od strony zachodniej, również otoczonego murami; mury te były nieregularne, dostosowane zarysem do skalistego terenu. Następnie został wprowadzony nowy element w postaci zewnętrznego dziedzińca od strony wschodniej, otoczonego murem z półokrągłą basteją oraz bramna.

Około połowy XIV wieku zamek był w rękach rycerzy-rabusiów i został zdobyty przez Bolka II. Książę ten przekazał go w 1355 roku kasztelanowi strzegomskiemu Mikołajowi Bolcze. Za jego rządów zamek rozbudowano, często gościła w nim żona Bolka II Agnieszka. W 1408 roku zamek zakupił Aleksander von Grunau, a w 1429 roku Ulrich von Seydlitz. W 1466 roku zamek został mocno zniszczony przez wojska husyckie i należy sądzić, że wały otaczające cały ten zespół oraz mury z bramami i mostem na fosie powstały w drugiej połowie XV wieku jako odbudowa po tych zniszczeniach. Po zniszczeniach dokonanych przez Szwedów w okresie wojny trzydziestoletniej zamek przejęła rodzina Czettritzów, jednak nie uchroniło to budowli przed postępującą ruiną. Ostatecznie zamek został opuszczony około 1800 roku. Podczas prowadzonych w latach międzywojennych prac konserwatorskich zrekonstruowano między innymi bramę zewnętrzną, a w latach 1965-1966 uporządkowano mury i całość otoczenia, dobrze zachowana jest wieża.