Stefan Batory
(1533-86), książę siedmiogrodzki od 1571, król polski od 1576, syn wojewody siedmiogrodzkiego Stefana; wybrany głosami głównie szlachty przeciwko kontrkandydaturze cesarza Maksymiliana II, popierany m.in. przez J. Zamoyskiego; 1576 poślubił królową polską Annę Jagiellonkę; zwolennik wzmocnienia władzy królewskiej, w polityce wewnętrznej lawirował między średnią szlachtą a magnatami. W 1577 prowadził wojnę z przeciwstawiającym mu się Gdańskiem (zwycięstwo wojsk królewskich pod Tczewem), zakończoną kompromisem; w wyniku wojny z Moskwą (3 zwycięskie kampanie 1579-81, opanowanie Połocka i Wielkich Łuków, oblężenie Pskowa) na mocy rozejmu w Jamie Zapolskim przyłączył do Polski Inflanty (zamki inflanckie) i ziemię połocką; utworzyl Trybunał Koronny (1578) i Trybunał Litewski (1581), które uzyskały uprawnienia najwyższego sądu apelacyjnego (należące uprzednio do sądu królewskiego); dokonał reform wojskowych, m.in. zorganizował tzw. piechotę wybraniecką, zmodyfikował uzbrojenie jazdy, wzmocnił artylerię, otoczył opieką inżynierię wojskową, podniósł wileńskie kolegium jezuickie do godności akademii (1578); zwolennik tolerancji religijnej.
 Zamki z tym hasłem