Polskie zamki
Aktualizacja 2024-03-18
Użytkownik:

Hasło:

Loguj automatycznie

Załóż konto
blank
blankBrzeg - Česká verzeBrzeg - Deutsch

Zamek w Brzegu

 (Brzeg • Brieg) 

Legendy
blankWycieczki (Musisz być zalogowany/a)blanktlo

Nazwy podobne do Brzeg • Brieg:    Krasny Brzeg · Briesen · Brzezina · Brzeźnica ·


DLokalizacja zamku na mapie Polskiokładnej daty powstania zamku w Brzegu nie znamy, wiadomo jednak z dokumentów, że za panowania Henryka I Brodatego w 1235 roku istniało tu już założenie obronne. Prawdopodobnie ówczesny zamek nie miał jeszcze elementów murowanych. Znajdował się między bramami Wrocławską i Zamkową, otoczony był fosą i murami połączony z fortyfikacjami miejskimi.
Pod koniec XIII wieku Bolko I obok zamku wzniósł wolnostojącą kwadratową wieżę ostatecznej obrony, zwaną Wieżą Lwów. Od utworzenia Księstwa Legnicko-Brzeskiego 
Zamek w Brzegu
Plan zamku według Kurta Bimlera z 1941 roku [źródło]
w 1311 roku do śmierci ostatniego z piastowskich książąt brzeskich, Jerzego II Wilhelma, w 1675 roku zamek w Brzegu był ich główną siedzibą. W 1342 roku otrzymał oficjalny status stolicy księstwa. Taka sytuacja wpływała na częste przebudowy i modernizacje warowni. Początkowo zamek składał się z jednego budynku mieszkalnego wzniesionego w ciągu murów obwodowych i zapewne zabudowań gospodarczych.
W 1358 roku Ludwik I rozpoczął rozbudowę zamku budując nowy mieszkalny budynek, na miejscu obecnego południowego skrzydła. Podczas tej rozbudowy obok zamku wzniesiono w latach 1368-1369, zachowany do naszych czasów, gotycki kościół kolegiacki pod wezwaniem św. Jadwigi, patronki śląskich Piastów. Kolegiata pełniła przez długi czas funkcję książęcej nekropolii. W latach 1481-1490 prowadzono jeszcze prace przy Wieży Lwów.
Kolejnej dużej przebudowy podjął się Fryderyk II w 1544 roku, a kontynuował ją jego następca Jerzy II. Prace zakończono w 1560 roku. Przebudowa uczyniła z gotyckiej warowni okazałą renesansowa rezydencję, jaką niewielu monarchów tej części Europy mogło się poszczycić. Dotychczas istniejące skrzydła przebudowano oraz wzniesiono dwa kolejne: północno-wschodnie i południowo-wschodnie z przejazdem bramnym. Skrzydła z trzech stron otaczały rozległy dziedziniec z krużgankami, z czwartej strony został on zamknięty murem kurtynowym z attyką. Przejazdu broniła wzniesiona w 1554 roku wieża bramna ze wspaniałym 
Zamek w Brzegu
Zamek na litografii E.E.Schäfera sprzed 1840 roku
portalem. Dekoracja rzeźbiarska przedstawia popiersia książąt i królów piastowskich (w górnym rzędzie: Piast, Ziemowit, Leszek, Ziemomysław, Mieszko I, Bolesław Chrobry, Mieszko II, Kazimierz Odnowiciel, Władysław Herman, Bolesław Krzywousty, Władysław II i Bolesław Wysoki, w dolnym ? książęta śląscy Henryk I Brodaty, Henryk II Pobożny, Bolesław II Rogatka, Henryk V Legnicki, Bolesław III Legnicko-Brzeski, Ludwik I Brzeski, Henryk VIII Brzeski, Henryk IX Chojnowski, Ludwik III Oławski, Jan Lubiński, Fryderyk I Legnicko-Brzeski, Fryderyk II Legnicko-Brzeski). Jerzy II wyraźnie podkreślił ufundowaniem tej wieży swe pochodzenie z rodu władców Polski.
Pracami przy tej rozbudowie kierowali architekci włoscy. Rezydencją zajmował się Jakub Parr z synem Franciszkiem, dziełem ojca jest dekoracja rzeźbiarska wieży bramnej oraz krużganki na dziedzińcu. Po zakończeniu prac budowlanych w 1560 roku zajęto się wyposażeniem wnętrz. W końcu XVI wieku prace nad unowocześnieniem fortyfikacji zlecono Bernardowi Niuron. Dobudował on w 1595 roku wielki bastion 
Zamek w Brzegu
fot. ZeroJeden, IV 2002
obronny na północno-wschodnich narożniku murów miejskich.
Śmierć w 1675 roku ostatniego z brzeskiej linii Piastów - księcia Jerzego IV Wilhelma - zakończyła okres świetności tej rezydencji. Księstwo dostało się w ręce cesarzy austriackich. Zamkiem zajęli się namiestnicy Habsburgów, jednak nie przejawiali dużej troski o tę budowlę.
W czasie walk wojsk pruskich z austriackimi w 1741 roku król pruski Fryderyk II rozkazał zbombardować Brzeg. Zamek legł w gruzach - zniszczone zostały wieże, górne kondygnacje budynków, krużganki. Szczęśliwie ocalała bezcenna fasada wieży bramnej. Na terenie zamku urządzono karczmę i magazyny, wywieziono wszystkie ocalałe po bombardowaniu cenne wyposażenia wnętrz. Zamku nie próbowano niestety odbudować. Nie przeprowadzano znaczących prac konserwatorskich i rekonstrukcyjnych, jedynie szwedzki historyk August Hahr zabezpieczył fasadę wieży bramnej oraz parterowe pomieszczenia wschodniego skrzydła zamku.
Na początku XX wieku rozpoczęto restaurowanie zamku, jednak na małą skalę. W salach skrzydła wschodniego i południowego otwarto Muzeum 
Zamek w Brzegu
Zdjęcie lotnicze, fot. ZeroJeden, VII 2019
Miejskie. Dokładniejsze badania na zamku prowadził od 1959 Jerzy Rozpędowski. Od 1966 roku miał miejsce gruntowny remont. W 1988 roku zakończono zasadniczą rekonstrukcję zespołu zamkowego, a w 1999 roku ukończono prace przy tworzeniu założeń ogrodowych wokół zamku.
W odbudowanym zamku mieści się obecnie Muzeum Piastów Śląskich.
Zamek w Brzegu - fot. ZeroJeden, VI 2006 Zamek w Brzegu - Zamek w Brzegu w 1900 roku Zamek w Brzegu - Makieta zamku, widok od północnego-zachodu, fot. ZeroJeden, IV 2002 Zamek w Brzegu - fot. ZeroJeden, IV 2002 Zamek w Brzegu - fot. ZeroJeden, III 2012 Zamek w Brzegu - fot. ZeroJeden, IV 2002 Zamek w Brzegu - Dziedziniec zamku w Brzegu na zdjęciu z 1928 roku Zamek w Brzegu - Zamek w Brzegu w latach 20. XX wieku Zamek w Brzegu - Brama zamku w Brzegu w 1901 roku Zamek w Brzegu - Brama wjazdowa od strony dziedzińca w 1933 roku Zamek w Brzegu - Brama wjazdowa od strony dziedzińca około 1933 roku Zamek w Brzegu - Widok z bramy wjazdowej, fot. ZeroJeden, III 2012 Zamek w Brzegu - Dziedziniec zamkowy na zdjęciu Witta w 1930 roku Zamek w Brzegu - Klatka schodowa na dziedzińcu w 1906 roku Zamek w Brzegu - Widok od wschodu na północno-wschodnie skrzydło, fot. ZeroJeden, VI 2006 Zamek w Brzegu - fot. ZeroJeden, III 2012 Zamek w Brzegu - fot. ZeroJeden, VI 2006 Zamek w Brzegu - fot. ZeroJeden, VI 2006 Zamek w Brzegu - fot. ZeroJeden, VI 2006 Zamek w Brzegu - fot. ZeroJeden, VI 2006 Zamek w Brzegu - fot. ZeroJeden, VI 2006 Zamek w Brzegu - fot. ZeroJeden, III 2012 Zamek w Brzegu - Zamek na widokówce z początku XX wieku Zamek w Brzegu - Wschodni narożnik dziedzińca zamkowego, fot. ZeroJeden, III 2012 Zamek w Brzegu - fot. ZeroJeden, III 2012 Zamek w Brzegu - fot. ZeroJeden, III 2012 Zamek w Brzegu - fot. ZeroJeden, III 2012 Zamek w Brzegu - Budynek bramny na widowkówce z 1905 roku Zamek w Brzegu - Brama zamkowa od strony dziedzińca w końcu XIX wieku Zamek w Brzegu - Wnętrza zamku na zdjęciu z 1929 roku Zamek w Brzegu - Brzeg na zdjęciu lotniczym z 1935 roku Zamek w Brzegu - Zdjęcie lotnicze, fot. ZeroJeden, VII 2019 Zamek w Brzegu - Zdjęcie lotnicze, fot. ZeroJeden, VII 2019 Zamek w Brzegu - Zdjęcie lotnicze, fot. ZeroJeden, VII 2019 Zamek w Brzegu - Zdjęcie lotnicze, fot. ZeroJeden, VII 2019 Zamek w Brzegu - Zdjęcie lotnicze, fot. ZeroJeden, IV 2021 Zamek w Brzegu - Zdjęcie lotnicze, fot. ZeroJeden, IV 2021 Zamek w Brzegu - Zdjęcie lotnicze, fot. ZeroJeden, IV 2021 Zamek w Brzegu - Brzeg na widokówce z 1898 roku Zamek w Brzegu - fot. ZeroJeden, VI 2006 Zamek w Brzegu - Brama zamkowa i kościół na widokówce z 1915 roku Zamek w Brzegu - Zamek na pocztówce z 1901 roku Zamek w Brzegu - fot. ZeroJeden, IV 2002 Zamek w Brzegu - fot. ZeroJeden, IV 2002 Zamek w Brzegu - Plan zamku według Kurta Bimlera z 1941 roku  <!--[<a href='135' title='Zamek w Brzegu - 135' alt='Zamek w Brzegu - 135' target=_blank>źródło</a>]-->  [<a href=/bibl_ksiazka.php?idksiazki=262&wielkosc_okna=d onclick='ksiazka(262);return false;'>źródło</a>] Zamek w Brzegu - Kurt Bimler, Die Schlesischen Massiven Wehrbauten, 1940  [<a href=/bibl_ksiazka.php?idksiazki=1077&wielkosc_okna=d onclick='ksiazka(1077);return false;'>źródło</a>] Zamek w Brzegu - Kurt Bimler, Die Schlesischen Massiven Wehrbauten, 1940  [<a href=/bibl_ksiazka.php?idksiazki=1077&wielkosc_okna=d onclick='ksiazka(1077);return false;'>źródło</a>] Zamek w Brzegu - Kurt Bimler, Die Schlesischen Massiven Wehrbauten, 1940  [<a href=/bibl_ksiazka.php?idksiazki=1077&wielkosc_okna=d onclick='ksiazka(1077);return false;'>źródło</a>] Zamek w Brzegu - Fryderyk Bernard Wernher, Topografia Śląska 1744-1768 Zamek w Brzegu - Fryderyk Bernard Wernher, Topografia Śląska 1744-1768 Zamek w Brzegu - Fryderyk Bernard Wernher, Topografia Śląska 1744-1768 Zamek w Brzegu - Fryderyk Bernard Wernher, Topografia Śląska 1744-1768 Zamek w Brzegu - Fryderyk Bernard Wernher, Topografia Śląska 1744-1768 Zamek w Brzegu - Fryderyk Bernard Wernher, Topografia Śląska 1744-1768 Zamek w Brzegu - Miasto i zamek na litografii Eduarda Pietzscha, Borussia 1839 Zamek w Brzegu - Dziedziniec zamku w Brzegu na rysunku z 1885 roku Zamek w Brzegu - Dziedziniec zamku w Brzegu na rycinie Hugo Ulbricha z 1892 roku Zamek w Brzegu - Zamek w Brzegu na drzeworycie z około 1880 roku Zamek w Brzegu - Brzeg na widokówce z 1898 roku Zamek w Brzegu - Rekonstrukcja na litografii według rysunku Bormanna, lata 40. XIX wieku  [<a href=/bibl_ksiazka.php?idksiazki=456&wielkosc_okna=d onclick='ksiazka(456);return false;'>źródło</a>] Zamek w Brzegu - Rysunek K.Gebhardta, 1925  [<a href=/bibl_ksiazka.php?idksiazki=456&wielkosc_okna=d onclick='ksiazka(456);return false;'>źródło</a>] Zamek w Brzegu - Drzeworyt, Tygodnik Illustrowany 1884 ze zbiorów Biblioteki Instytutu Badań Literackich PAN Zamek w Brzegu - Drzeworyt, Przyjaciel Ludu 36, 1837 ze zbiorów Biblioteki Instytutu Badań Literackich PAN Zamek w Brzegu - Kaplica zamkowa Zamek w Brzegu - Zamek na litografii E.E.Schäfera sprzed 1840 roku Zamek w Brzegu - Fryderyk Bernard Wernher, Topografia Śląska 1744-1768 Zamek w Brzegu - Fryderyk Bernard Wernher, Topografia Śląska 1744-1768





Pokaż na mapie



Serwis wykorzystuje technologi? cookie w celu uprzyjemnienia u?ytkowania.